Chúng tôi có dịp gặp và được dược sĩ Trần Ngọc Bảy, nguyên Chủ nhiệm Kho quân dược Liên khu Việt Bắc (Tổng kho A) Cục Quân y, nguyên Phó tổng giám đốc Liên hiệp các xí nghiệp dược Việt Nam (Bộ Y tế) cung cấp thông tin về việc tiếp nhận các cơ sở quân y của quân đội Pháp năm 1954.

Chiến tranh đã lùi xa hơn nửa thế kỷ, nhưng mỗi khi nhắm mắt lại, âm thanh tiếng đất đá rung chuyển do bom đạn, hình ảnh đồng đội ôm súng xung phong lên phía trước như còn nguyên vẹn trong tâm trí cựu chiến binh Lưu Quang Thái.

Tháng 10-1988, tôi tốt nghiệp đại học, chuyên ngành báo chí, được phong quân hàm Trung úy và về nhận công tác tại Báo Quân đội nhân dân (QĐND). Tháng 4 năm sau, tôi được cử đi công tác ở quần đảo Trường Sa. Bấy giờ, tình hình trên Biển Đông đang hết sức căng thẳng, đi Trường Sa là “ra trận”.

Với mong muốn gặp tác giả của bức ảnh được chụp cách đây 53 năm tại chiến trường Quảng Trị, Đại tá Đặng Đức Quy, nguyên giảng viên Khoa Kinh tế chính trị, Học viện Chính trị-nhân vật trong bức ảnh cùng đồng đội đã đến Báo Quân đội nhân dân (QĐND) nhờ giúp đỡ.

Trong các cuộc tổng tiến công và chiến dịch lớn có ý nghĩa chiến lược, tạo ra bước ngoặt cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, như: Mậu Thân 1968, các cuộc tiến công chiến lược năm 1972, đặc biệt là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, Báo Quân đội nhân dân (QĐND) đã theo kịp sự phát triển thần tốc, bám sát diễn biến ở chiến trường để tường thuật chiến sự và đưa tin chiến thắng sớm nhất đến bạn đọc.

Tây Nguyên là vùng đất chiến lược quan trọng trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ. Bộ đội ở Tây Nguyên nhớ và coi sự đói như một đặc thù không thể quên trong những ngày sống, chiến đấu ở đây. Để khắc phục khó khăn, Bộ tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên đã phải đặt ra kế hoạch tự túc lương thực tại chỗ.

Khi về thăm lại nơi bến tàu “không số” năm xưa, nay thuộc vùng biển Châu Đức (TP Hồ Chí Minh), Thiếu tá, cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Văn Đức (Sáu Đức), 84 tuổi, Anh hùng LLVT nhân dân, nguyên Phó tham mưu trưởng Lữ đoàn 125 (Vùng 2 Hải quân), bồi hồi nhớ lại quãng thời gian dài cùng đồng đội vượt biển đưa hàng vào miền Nam, góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Nửa thế kỷ sau ngày đất nước thống nhất, tôi lần theo ký ức và chút thông tin ít ỏi để tìm người đồng đội cũ: Lường Văn Sót. Chúng tôi gặp lại nhau khi mái tóc đã bạc, dáng người cũng đã thay đổi theo năm tháng, nhưng ký ức những ngày bên nhau trong lửa đạn tại Quảng Trị vẫn vẹn nguyên.

Với những người lính viết Thẻ đảng viên năm xưa, thời gian ở Viên Ngoại và An Đà thật đẹp và trân quý, được ví như “bệ phóng” cho nhiệm vụ “đặc biệt” thầm lặng tiếp theo của chúng tôi...

Năm 1939, khi học xong bậc thành chung, cha tôi-Nguyễn Trọng Long được chính quyền thời đó “bổ làm giáo học”, còn gọi là hương sư. Ông trở thành thầy giáo từ khi đó và công tác trong ngành giáo dục cho đến khi nghỉ hưu năm 1983. Thời gian công tác trong ngành giáo dục, từ cuối thập niên 1960, cha tôi đã nhiều lần vào miền Nam (đi B) công tác.